I often listen to music. I listen to music according to my mood. Music plays a big role in my life, especially when dancing. Music can make anyone happy, regardless of their desire. I can’t imagine my life without music.
Գործնական քերականություն
Շաղկապ-իրար կապել, շաղկապել: Շաղկապերը իրար են կապում նախադասությունները կամ նախադասության անդամները:
Բաժանվում են երկու տեսակի
Համադասական՝ և, ու, բայց, իսկ, սակայն, այլ, կամ, էլ, նաև, այլև, ապա, այսինքն, ուրեմն և այլն: (Կապում են նախադասության համազոր անդամներ կամ համազոր, համադաս նախադասություններ)
Օրինակ՝ Ահել ու ջահել իրարով անցան:
Կա Մեծարենց, կա Տերյան, և բազում ուրիշ պոետներ կան:
Ստորադասական ՝ որ, թե, եթե, նախքան, որպեսզի, որովհետև, թեև, թեկուզ, թեպետև, մինչ, մինչև, մինչդեռ, քան և այլն: (Բարդ նախադասության մեջ ստորադաս ՝ երկրորդական նախադասությունը կապում են գերադաս է գլխավոր նախադասությանը)
Օրինակ՝ Գևորգի առաջարկը նա ընդունեց, որովհետև հավատաց քաջությանը:
- Փորձի՛րբացատրել տրված խմբերի նախադասությունների տարբերությունը (ուշադրությո՛ւն դարձրու նրանց մեջ մտնող նախադասությունների հարաբերությանը) և անվանի՛ր խմբերից յուրաքանչյուրը:
Ա. Շների ծառայությունների մասին կարելի է երկար գրել, կարելի է նաև նրանց պատվին կանգնեցված հուշարձանների մասին պատմել:
Լճում ձկների տեսակները շատացել են, և կերի պակաս է նկատվում:
Սիգը դրսից է բերվել Սևան և այստեղ իր բազմացման համար նպաստավոր պայմաններ է գտել:
Համադասական
Հողը ոչ թե օգնում է բույսերին, այլ խանգարում է նրանց աճին:
Բ. Մ. թ. ա. IV ղարում շունն է արթնացրել Կորնթոս քաղաքի կայազորին, երբ թշնամին գաղտագողի մոտեցել է քաղաքին:
Ճապոնացի գիտնական Նոդզավան ասում է, որ հողը բոլորովին էլ չի նպաստում բույսերի աճին:
Գետերի հոսանքում էլ ձուկն ազատ երթևեկելու հնարավորություն չունի, քանի որ ամենուրեք դրված են ջրմուղ սարքեր ու կայաններ:
Սևանում համեմատաբար բարվոք է սիգ ձկան վիճակը, որը դրսից` ռուսական Լադոգա և Չադ լճերից է բերվել:
Ստորադասական
2.Տրված բարդ նախադասությունները երկու խմբի բաժանի՛ր` ըստ նրանց մեջ մտնող նախադասությունների հարաբերության:
Երբ պորտուգալացիները հայտնագործեցին Սուրբ Հեղինե կղզին, նա պատված էր համատարած անտառով: Համադասական
Կղզյակում խոզեր ու այծեր թողեցին, որ նավաբեկությունից տուժած մարդիկ կարողանան որոշ ժամանակ այնտեղ ապրել: Ստորադասական
Ամենուրեք բավականաչափ կենդանիներ կային, և մարդիկ չէին մտածում դրանց վերանալու մասին: Համադասական
Մշակվող հողերը շրջափակում են մետաղալարե ցանկապատով ու դրա միջով էլեկտրական հոսանք են անցկացնում: Համադասական
Որսորդությունը դարձավ նաև սպորտ, իսկ սպորտին հատուկ է ռեկորդներ սահմանելու ձգտումը: Համադասական
Արևելյան մի տիրակալ տիրակալ հռչակվեց նրանով, որ անձամբ հազար առյուծ խփեց: Ստորադասական
Մի ժամանակ առյուծների մռնչյունը լսվում էր Հունաստանից մինչև Հիմալայան լեռների ստորոտը, բայց այսօր այդ վայրերում առյուծներ չկան: Համադասական
- Փորձի՛րտրված նախադասությունները լրացնել:
1-ին վարժության Բ խմբում բարդ ստորադասական նախադասություններ են. դրանց կազմի մեջ մտնող նախադասություններից մեկը գերադաս է, մյուսը`երկրորդական:
Ա խմբում բարդ համադասական նախադասություններ են, դրանց կազմի մեջ մտնող նախադասությունները համազոր են:
Համադաս նախադասություններն ու նախադասության համադաս անդամները կարող են կապակցվել համադասական շաղկապներով:
Երկրորդական նախադասությունները գլխավորի հետ կապվում են ստորադասական շաղկապներով կամ հարաբերական դերանուններով:
- Նախադասություններըտրված շաղկապական բառերից յուրաքանչյուրով միացրո՛ւ, դարձրո՛ւ բարդ նախադասություն: Երկրորդական նախադասություններն ընդգծի՛ր:
ա) Երբ, բ) որ:
Գետը զայրանում է, երբ կամուրջը նրա հոսանքը բաժանում է ճյուղերի:
Գետը զայրանում է, որ կամուրջը նրա հոսանքը բաժանում է ճյուղերի:
- Զույգ նախադասությունները միացրո՛ւ, մեկ բարդ նախադասություն դարձրո՛ւ ` քանի ձևով կարող ես:
Փողոցի ծայրը բաժանվում է նեղ ճանապարհների և դրանք տանում են դեպի այգիները:
Զրույցը լռում էր, որովհետև նրանք լսում էին ջրերի ձայնը:
Գուցե այդպիսին է եղել աշխարհը այն ժամանակ, երբ քարածուխի հսկա շերտեր են գոյացել և շերտերի վրա պահել վաղուց անհետացած բույսերի ու սողունների հետքեր:
Վեր բարձրանալիս որսորդը զգաց, որ մեկը հետևում է իրեն:
Անունը Ծիրանի տափ է, բայց ծիրանի ոչ մի ծառ չկա այնտեղ:
Ժամանակին հսկաներ են ապրել, և իհարկե, այդ ձորերը նրանց համար առուներ են եղել:
Շինականին քարափի գլխի հովը դուր եկավ, որովհետև կալին կալսածը հեշտ կլիներ քամուն տալ:
Ես ուրախ կլինեմ, երբ ամեն ինչ կկարգավորվի:
Դու քաջ ես ու անձնվեր ու դու կարդարացնես մեր հույսերը:
Մարդու արյունատար մազանոթների ընդհանուր երկարությունը հարյուր հազար կիլոմետրի է հասնում, մինչդեռ դա հասարակածից երկուսուկես անգամ երկար է:
- Ըստ տրված կաղապարների`նախադասություններ կազմի´ր: Բարդ համադասակա՞ն, թե՞ստորադասական նախադասություններ ստացվեցին:
……………, և……………..:
……………, ու…………….:
……………, կամ………….:
……………, և………………:
……………, կամ…………..:
Ե՛վ…….., և՛………..:
Ո՛չ………., ո՛չ………:
Թե՛………., թե՛………:
Կամ………., կամ………:
……………….., թե՞…………….:
7.Ըստ տրված կաղապարների բարդ նախադասություններ կազմի՛ր: Ինչպիսի՞ նախադասություններ ստացվեցին:
Այնքան……………, ինչքան (որքան)……….:
Այնպես…………., ինչպես…………:
Այնտեղ…………., որտեղ (ուր)…………:
Երբ……………., հենց այդ ժամանակ …………:
Հենց որ…………, ……………….:
……………….., այնպես որ…………..:
……………….., մինչդեռ………….:
Քանի դեռ…………,…………: :
…………………., թե………………:
- Կետերըփոխարինի՛րնախադասություններով :
Ոչ մի հնար չօգնեց, և…:
Լուրը շատ անսպասելի էր, բայց…:
Ինչո՞ւ պտտվող հոլը չի ընկնում, թեև…:
Թափ առնելով` ճոճանակն սկսեց շրջաններ գծել, իսկ…:
Աշխարհում ամեն ինչ շարժվում է, կամ…:
Ֆիզիկա. Առցանց ուսուցում
Թեմա՝ Ներքին էներգիա (ԳԼՈՒԽ V) §40. Ջերմաքանակ. §41. Ջերմահաղորդականություն.
Առաջադրվող հարցեր՝
1) Ինչով են տարբերվում ջերմահաղորդման պրոցեսը և աշխատանքի կատարումը:
Դրանք տարբերվում են իրարից նրանով, որ ջերմահաղորդման պրոցեսը կատարվում է առանց աշխատանքի , տեղի է ունենում միմիայն մարմնի ներքին էներգիայի փոփոխման հետևանքով, իսկ մյուս երևույթի առկայության համար, պետք է կատարել որևէ աշխատանք:
2) Ինչ է ջերմանաքանակը:
Այն էներգիան, որը մարմինը ստանում կամ տալիս է ջերմափոխանակության ժամանակ, կոչվում է ջերմաքանակ:
3) Ինչ միավորով է արտահայտվում ջերմաքանակը միավորների ՄՀ-ում:
ՄՀ-ում ջերմաքանակի միավորը 1 Ջ-ն է(Ջոուլ): Օգտագործվում են նաև կԳ- կիլոջուոլը և ՄԳ-մեգաջուոլը:
4) Որ դեպքում է ավելի շատ ջերմաքանակ պահանջվում՝ նույն զանգվածի գոլ, թե եռման ջուր ստանալու համար:
Ավելի շատ ջերմաքանակ պահանջվում եռման ջուր ստանալու համար—100 աստիճան։
5) 1լ և 2լ տարողությամբ անոթները լիքը լցված են եռման ջրով: Մինչև սենյակային ջերմատիճանը սառչելիս որ անոթի ջուրն ավելի շատ ջերմաքանակ կկորցնի:
2լ տարողությամբ անոթը ավելի շատ ջերմաքանակ կկորցնի:
6) Նկարագրեք ջերմահաղորդականության երևույթը ցուցադրող փորձը:
Տաք մարմնից սառը մարմնին կամ մարմնի տաք տեղամասից սառը տեղամասին ներքին էներգիայի հաղորդման պրոցեսը, որն իրականացվում է մոլեկուլների ջերմային շարժման և թոխազդեցության շնորհիվ, կոչվում է ջերմահաղորդականություն:
7) Թվարկեք մի քանի լավ ջերմահաղորդիչ մի քանի վատ ջերմահաղորդիչ նյութեր:
Լավ ջերմահաղորդիչ մետաղներ է արծաթը:
Վատ ջերմահաղորդիչ են՝ օդը, գազերն ու հեղուկները։
8) Ինչու է օդը վատ ջերմահաղորդիչ:
Քանի որ օդը գազ է, իսկ գազերում մոլեկուլների հեռավորությունը մեծ է և մոլեկուլների բախումները հազվադեպ են տեղի ունենում, էներգիան շատ դանդաղ է փոխանցվում մի մոլեկուլից մյուսին:
9) Ինչ կիրառություն ունեն ջերմամեկուսիչ նյութերը:
Ջերմամեկուսիչ նյութերը շատ լայն կիրառություն ունեն շինարարության ոլորտում։
Առաջին աստիճանի անհավասարումներ
1.Առաջադրանք
ա) x+4>5x
x-5x>-4
-4x>-4
x<1 x∈(-∞,1)
բ) x-2<3x
x-3x<2
-2x<2
x>-1 x∈(-1,+∞)
գ) 2x+1<x
2x-x<-1
x<-1 x∈(-∞,-1)
դ) 7x-13>9x
7x-9x>13
-2x>13
x<-13/2 x∈(-∞,-13/2)
Առցանց ուսուցում․ Ներքին էներգիա
Ֆիզիկա
Թեմա՝ Ներքին էներգիա (ԳԼՈՒԽ V) §38. Ներքին էներգիա. §39. Ներքին էներգիայի փոփոխման եղանակները.
Առաջադրվող հարցեր՝
1) Մեխանիկական էներգիայի ինչ տեսակներ գիտեք: Բերեք օրինակներ:
Երկու տեսակ՝ կինետիկ և պոտենցյալ: Օրինակ՝ շաժվող օդանավի մեջ նստած ուղևորը օդանավի նկատմամբ զրո կինետիկ էներգիա ունի, սակայն նրա կինետիկ էներգիան Երկրի նկատմամբ փոխարինվում է պոտենցյալով։
2) Ձևակերպեք էներգիայի պահպանման օրենքը:
Դիմադրության և շխման ուժերի բացակայությամբ մարմնի լրիվ մեխանիկական էներգիան շարժման ընթացքում մնում է հաստատուն՝ պահպանվում է։
3) Ինչպես է փոխվում որոշ բարձրությունից ընկնող գնդիկի էներգիան հենարանին (օրինակ գետնին) հարվածելուց հետո: Խախտվում է արդյոք էներգիայի պահպանման օրենքն այդ ժամանակ:
Մեխանիկական էներգիան փոխակերպվում է ջերմայինի,այսինքն ՝դառնում է պոտենցիալ էներգիա։
4) Ինչու է ընկնող գնդիկի հարվածից կապարե թիթեղի ջերմաստիճանը բարձրանում:
Երկու մարմինների մոլեկուլները շփման մակերեսում կատարում են ջերմային շարժում և տաքանում են։
5) Ինչ է մարմնի ներքին էներգիան: Ինչից է կախված այն:
Մարմնի մասնիկների ջերմային շարժման կինետիկ ՝էներգիանրրի և մասնիկների փոխազդեցության պոտենցիալ էներգիաների գումարը անվանում են մարմնի ներքին էներգիա:
6) Նկարագրեք մի քանի փորձ՝ ապացուցելու համար մարմնի ներքին էներգիայի գոյությունը:
Օդահան պոմպի զանգի տակ դնենք մխոցով գլան։Գլանում կա օդ,իսհ մխոցին դրված է ծանրոց։Երբ զանգից հանենք օդը, գլանի օդը սկսում է ընդարձակվել ևմխոցը բարձրացնում է վերև՝կատարելով մեխանիկական աշխատանք։Նշանակում է գլանի օդը օժտված է ներքին էներգիայով։
7) Բերեք օրինակներ, որոնք համոզում են, որ շփման կամ դիմադրության ուժերի առկայությամբ շարժվելիս փոխվում է մարմնի ֆիզիկական վիճակը:
Եթե փորձենք շարժել սեղանին դրված գիրքը, ազդելով նրա վրա հորիզոնական ուժով, կնկատենք, որ այն սկսում է շարժվել, երբ այդ ուժը հասնում է որոշակի արժեքի: Դա նշանակում է, որ մարմնի վրա այդ ընթացքում ազդում է մեկ այլ ուժ, որը հակառակ է ուղղված կիրառված ուժին և համակշռում է այն: Այն ուղղված է մարմնի հնարավոր շարժման ուղղությամբ: Այդ ուժը գրքի և սեղանի միջև առաջացած դադարի շփման ուժն է: Այդ ուժին մենք հանդիպում ենք, երբ փորձում ենք տեղից շարժել ծանր պահարանը:
8) Ինչ է ջերմահաղորդումը: Կարելի է ջերմահաղորդումը համարել էներգիայի փոխակերպում:
Առանց աշխատանք կատարելու մարմնի ներքին էներգիա փոփոխման պրոցեսն անվանում են ջերմահաղորդում: Այո՛։
9) Ինչն է բնութագրում մեխանիկական էներգիայի փոփոխությունը:
Մեխանիկական էներգիայի փոփխությունը բնութագրում է մարմնի ֆիզիկակն վիճակը։
Առցանց ուսուցում 19/03/2020
Կարդա՛ Չարենցի ,,Տաղարան,, շարքը:
1. Ո՞ւմ է նվիրված շարքը, անունից բացի նշել մի քանի տեղեկություն:
Եղիշե Չարենցի «Տաղարան» շարքը, որը հեղինակն ավարտել է 1921 թվականին, նրա գեղարվեստական այդ ընթացքի ինքնատիպ արտահայտություններից մեկը եղավ, որը տպագրվեց 1922 թվականին՝ տեղ գտնելով մոսկովյան հրատարակության երկհատորյակի առաջին հատորում:«Տաղարան» ժողովածուն նա ձոնել է իր սիրելի կնոջը՝ Արփենիկին:
2. Բանաստեղծությունների մեջ ինչո՞ւ է հաճախ նշվում Սայաթ-Նովայի անունը, ինչպե՞ս է դա հիմնավորվում:
Քանի որ Սայաթ-Նովան մեծն աշուղ էր, Չարենցը ուզում էր նմանվեր նրան, այսինքն կարողանար նրա պես նվագեր, երգեր և այլն…
Չարենցը ուներ բանաստեղծություններ, որոնցում պատմում էր դրվագներ իր կյանքից, որոնք նաև տեղի են ունեցել Սայաթ-Նովայի հետ: Նա ամեն կերպ Սայաթ-Նովային համարում եմ մեծն աշուղ ու փառաբանում:
3. Շարքում հաճախ են օգտագործված բարբառային բառեր, ո՞ր բարբառի մասին է խոսքը, դուրս բեր բառերը՝ կազմելով ,,Տաղարան,, շարքի բառարան: Բառերը բացատրի՛ր nayiri.com-ի բարբառային բառարանի օգնությամբ:
4. Առանձնացրո՛ւ քեզ դուր եկած բանաստեղծությունը, սովորի՛ր անգիր, մի քանի նախադասությամբ ներկայացրո՛ւ այդ բանաստեղծության ասելիքը:
Կուզեմ հիմի փչե զուռնեն — հարբած ըլիմ մինչև էգուց.
Ամեն մարդու ընկեր ըլիմ — ու բաց ըլիմ մինչև էգուց։
Ֆայտոն նստած՝ անցնեմ քուչով, պատուհանից վրես նայես՝
Էշխդ անքուն սիրտս ընկնի — ու լաց ըլիմ մինչև էգուց։
Խելքս քամուն, հովին տված՝ երթամ ընկնեմ դուքան ու բաղ՝
ընկերների սուփրին1 գինի ու հաց ըլիմ մինչև էգուց։
Երթամ — ուրիշ գոզալների գիրկը դնեմ գլուխս տաք՝
Քո էդ անուշ, ազիզ տեսքով հարբած ըլիմ մինչև էգուց։
Այստեղ Չարենցը ուզում է ասել, որ կուզի կուզի ամեն ինչ մոռանալ ու մինչև լույս հարբել, բոլորի հետ ընկերանա, գնա անծանոթ տեղեր, ընկերների մոտ, ուտի ու խմի: Հետո գնա ուրիշ աղջիկների գիրկը գլուխը դնի և անդադար մտածի իր կնոջ մասին: Իմ կարծիքով բանաստեղծության ասելիքն այն էր, որ մարդ ինչ-որ ժամանակ հոգնում է ամեն ինչից ու գնում է հեռու որտեղ պատահի, փորձելով մոռանալ իր տունը և ընտանիքը:
Առցանց ուսուցում 18/03/2020
Մարտի 18
1. Խմբագրի՛ր տեքստը (ուղղի՛ր կետադրական, ուղղագրական, մտքի սխալները, շարադասությունը):
Հիմա ամբոխղջ աշխարհով տարածված էր կորոնավիրուս կոչվող վիրուսը, որը մեծ խուճապ է առաջացրել մարդկանց մոտ: 2019 թվականի դեկտեմբերի ամսվա վերջին, Չինաստանը հայտարարություն տարածեց, որ հայտնաբերվել է նոր վիրուս տեսակ, որը անվանվել է Կորոնավիրուս: Նրանք ուտելիքը աղխտահանում են սպիրտով, նոր օգտագործում: Կորոնավիրուսը սկսեց շատ մեծ արագությամբ տարածվել ամբողջ Չինաստանով մեկ, իսկ հետո արդեն աշխարհի տարբեր երկրներում: Վիրուսը առաջացել է Չինաստանի կենտրոնական՝ Հուբեյ նահանգի՝ Ուհան քաղաքում, որտեղ գտնվող կենդանիների ևկամ ծովամթերքի շուկաներից մեկում: Վիրուսի արագ տարածումից հետո բացվեցինփակվեցին բոլոր ճանապարհները դեպի Ուհան քաղաք: Վիրուսից պաշտպանվելու համար մարդիկ կրում են բժշկական դիմակներ և տանից դուրս չեն գալիս: Չինաստանի քաղաքացիները խանութից գնում են ահռելի չափսերով ուտելիքներ, որպեսզի ինչքան հնարավոր է երկար ժամանակ տանից դուրս չգան, որպեսզի չվարակվեն վիրուսով: Վիրուսից պաշտպանվելու համար նաև հարկավոր է ձեռքերը հաճախ լվանալ, հարկավոր է բարևելուց ձեռք սեղմելովձեռքսեղմումով կամ համբուրելով չբարեվևել: Կորոնավիրուսը դարձել է շատ ու շատ մարդկանց մահվան պատճառ, աշխարհում Կորոնավիրուսով վարակվածների թիվը հատել է 100.000-ը, Կորոնավիրուսից մահացածների թիվը այս պահին կազմում է 3070, բայց գուցե դա իրական թիվը չէ, և մեզ չեն ասում իրական մահացածների թիվը, խուճապի չմատնվելու համար: Կորոնավիրուսը առաջացել է Չինաստանում, որից էլ օդակաթիլային ճանապարհով անցել ենէ շատ ու շատ երկրներ:
2. Կարանտինային շաբաթվա օրագիր. պատմի՛ր ինչպես ես անցկացնում օրերդ, ի՞նչ հետաքրքիր զբաղմունքներ ես գտնում քեզ համար, այս օրերը լավ հնարավորություն են ինքնակրթությամբ զբաղվելու, ինչպես և ինչ ես սովորում, պատմի՛ր այն, ինչ կարևոր ես համարում: Անհրաժեշտ է յուրաքանչյուր օրվա համար 8-10 նախադասությամբ պատում ներկայացնել, ամբողջացնել, որպեսզի դառնա շաբաթվա օրագիր:
Հայաստանում մարտի 13-ից կարանտին է հայտարարված և բոլոր ուսումնական հաստատությունները չեն գործում: Այդ իսկ պատճառով մենք բոլորս տաննենք: Ես սա գրում եմ մարտի 18-ին, հինգ օր է ինչ տաննեմ, ճիշտ է ձանձրանում եմ, բայց կորոնավիրուսի դեմ դեռ անզոր ենք, ասում եմ դեռ, քանի որ հետագայում կարող են պատվաստայութ սարքեն և ավելի հեշտ բուժեն մարդկանց: Ես սկզբի երկու օրը իջնում էի բակ, բայց հեռու չէի գնում, որպեսզի չվարակվեի, բայց հետո, երբ իմացա, որ վարակվածների թիվն անընդհատ աճում է և արդեն 50-ը անցել է, որոշեցի տանից դուրս չգալ, չնայած ծնողներս էլ թույլ չէին տալիս: Քանի որ ես այքնան էլ չեմ սիրում սովորել, տանը ինքնակրթությամբ չեմ զբաղվում, այսինքն գրքեր չեմ կարդում հավելյալ դասրե չեմ անում և այլն… Ես միայն կատարում եմ իմ տնային առաջադրանքներ, ըստ օրերի և օրվա մեծ մասը անցկացնում եմ՝ հեռախոսի կամ հեռուստացույցի առջև:
Առցանց ուսուցում 17/03/2020
1. Կարդա՛ Չարենցի մասին պատմող հետաքրքիր դեպքեր:
2. Չարենցյան ֆլեշմոբ. շարունակում ենք կարդալ Չարենց, մասնակցի՛ր ֆլեշմոբին՝ կատարելով առաջադրանքներից մեկը կամ մի քանիսը: Շարունակի՛ր ձայնագրել, տեսագրել Չարենցի բանաստեղծությունները, կարդա՛ ընտանիքիդ անդամների, ընկերներիդ հետ, կամ հետաքրքիր հարցազրույցներ մտածի՛ր:
Սերգեյ Մանուկյան 